Từ tháng 12 năm 2019, một chủng vi rút corona mới (SARS-CoV-2) đã được xác
định là căn nguyên gây dịch Viêm đường hô hấp cấp tính (COVID-19) tại thành phố Vũ Hán (tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc), sau đó lan rộng ra toàn thế giới gây đại dịch toàn cầu. Từ đó đến nay, vi rút cũng đột biến tạo ra nhiều biến thể khác nhau. Từ khi được tiêm vắc xin phòng covid-19 đã làm giảm đáng kể tỉ lệ tử vong trên toàn cầu. Tuy nhiên sau khi điều trị khỏi bệnh, nhiều bệnh nhân than phiền các khó chịu với các mức độ khác nhau mà Tổ chức y tế Thế giới gọi là Hội chứng hậu COVID-19.
Hội chứng hậu Covid-19 là gì ? là tình trạng xảy ra ở những người tiền sử nhiễm SARS-CoV-2 đã khỏi bệnh trong vòng 3 tháng và có triệu chứng bệnh kéo dài ít nhất 2 tháng mà không thể giải thích bằng chẩn đoán thay thế. Các triệu chứng phổ biến gồm: mệt mỏi, khó thở, rối loạn chức năng nhận thức và một số triệu chứng khác. Theo công bố của các tác giả nước ngoài tỉ lệ mắc hội chứng hậu Covid chiếm 10-35% và cao hơn ở nhóm mà có triệu chứng nặng phải điều trị trong bệnh viện, hoặc chưa được tiêm vác xin Covid-19.
Tình trạng kéo dài khiến sức khỏe người bệnh suy giảm, tác động đến đến khả năng quay trở lại làm việc hoặc gây khó khăn trong cuộc sống. Hội chứng hậu Covid-19 ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần, thể chất và cuộc sống của người bệnh.
Theo Tiến Sĩ.Bác Sĩ Nguyễn Song Hào – Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Yên Bình cho biết Hội chứng hậu Covid-19 thường gặp các biểu hiện:
Mệt mỏi
Mệt mỏi là triệu chứng thường gặp nhất ở bệnh nhân sau mắc Covid-19 bất kể ở nhóm người bệnh phải nhập viện hay nhóm bệnh nhẹ tự điều trị tại nhà. Tỷ lệ người bệnh có tiền sử nhiễm SARS-CoV-2 có biểu hiện mệt mỏi kéo dài sau khỏi bệnh chiếm từ 17,5% – 72%, thông tin này được nhiều quốc gia báo cáo theo dõi người bệnh hậu Covid-19.
Phương pháp điều trị cho người bệnh mệt mỏi kéo dài hậu Covid-19 chủ yếu tăng cường thể thao vận động, bổ sung dinh dưỡng, làm việc nhẹ nhàng, tăng cường thời gian thư giãn để cơ thể phục hồi. Theo thống kê, tình trạng mệt mỏi kéo dài tùy theo mức độ thời gian khác nhau, người bị nhiễm Covid-19 nặng, nhập viện, thở máy thì tình trạng này có thể kéo dài từ 2-6 tháng.
Các biểu hiện về hô hấp
Nhiều người bệnh phải kiểm tra sức khỏe vì ho, khó thở, đặc biệt khi gắng sức, vận động, leo cầu thang. Phần lớn nguyên nhân dẫn đến bất thường hô hấp là do tổn thương phổi sau nhiễm Covid-19.
Đây là di chứng thường gặp đối với F0, phổ biến nhất là tình trạng viêm phổi, xơ phổi, ảnh hưởng trầm trọng đến chức năng hô hấp. Đặc biệt, tình trạng ho, khó thở hậu Covid kéo dài có thể kéo dài trên nhóm người bệnh từng có tiền sử mắc viêm phổi nặng, từng thở máy, điều trị ECMO, lớn tuổi, những người từng thở oxy….
Khi họ thăm khám hậu Covid-19, bác sĩ chụp X-quang phổi, cần thiết chụp CTscan đánh giá các tổn thương ở phổi. Dựa trên triệu chứng sẽ được hướng dẫn người bệnh tập thở, phục hồi chức năng phổi…
Các biểu hiện về tim mạch
Thường gặp có biểu hiện mạch nhanh khi nghỉ ngơi, hội chứng nhịp nhanh được cho là do rối loạn hệ thần kinh thực vật. Tình trạng tim đập nhanh xuất hiện trong khoảng 1-3 tháng đầu sau khi họ âm tính virus. Tiếp theo là triệu chứng đau ngực, một số trường hợp có tăng men tim kéo dài.
Biểu hiện tâm thần kinh
Covid-19 và nhiều virus khác có khả năng ảnh hưởng và làm tổn thương hệ thống thần kinh, hệ thống tai trong và tiền đình, gây đau đầu, chóng mặt, rối loạn giấc ngủ. Các biểu hiện hiếm gặp là mất tập trung, giảm trí nhớ, rối loạn về tiếp nhận ngôn ngữ.
Rối loạn tâm lý: có thể xảy ra đối với người đang nhiễm Covid-19 và nhóm người khỏi bệnh. Dù thoát khỏi bệnh Covid-19, nhiều người rơi vào rối loạn giấc ngủ, rối loạn lo âu và trầm cảm.
Trong thời gian qua, dù chưa triển khai dịch vụ khám hậu Covid nhưng tại trung tâm y tế huyện Yên Bình đã có nhiều bệnh nhân đến khám với các biểu hiện của hội chứng Hậu Covid-19.
Với nhiều trang thiết bị hiện đại như máy chụp CT scanner đa lát, máy đo chức năng hô hấp, hệ thống xét nghiệm hiện đại, tự động hoàn toàn, đáp ứng đủ điều kiện chẩn đoán và điều trị bệnh lý hậu Covid-19. Trung tâm Y tế huyện Yên Bình đã triển khai phòng khám tư vấn và điều trị về hậu Covid -19 để thực hiện công tác khám chữa bệnh, chăm sóc, phục hồi chức năng toàn diện cho người bệnh có hội chứng hậu Covid -19 trên địa bàn huyện và các vùng lân cận.
